Hayvan ticareti deyince anlaşılması gerekenler

Kurban bayramı bahanesiyle bir çok hayvan hikayesi dinlediniz ama bu seferki konumuzda hayvanlarda sadece ardalan oluyorlar... Gelin sizlerle bugün, benim "Amerikan-bakış-açısı" demeyi tercih ettiğim (bitişik-çizgili yazıyı kasten kullandım) ikiyüzlü ve çelişkili olguyu inceleyelim. Bunu yapmak için Slavoj Zizek, Noam Chomsky gibi meşhur kalem efradını ya da Antonio Negri gibi çok meşhur olmayan ama kalemlerle daha haşırneşir olmuş insanları irdelemeye gerek yok...

Hikayemizi Discovery Channel üzerinden pekala yürütebiliriz.

Discovery Channel'de izlemekten haz duyduğum programların başında Deadliest Catch geliyor. Bering Denizi'nde yengeç avıyla iştigal eden üst-ortasınıf Amerikalıları anlatan bir reality show. Yayın ekibi doğrudan avcı gemilerinde kayıt yaptıkları için, mesleğin zorluklarını birebir yansıtmayı gayet iyi başaran bir program olduğunu söylemeliyim. İşin içine yayıncılık hilesi hiç katılmıyor diyemem, ama mizansen ile hakikati birbirinden ayırt etmekte zorlanan bir insan olmadığım için o kısımları da gösterinin bir parçası olarak kabul ediyorum.

Pek sık izlemediğim bir başka Discovery programıysa Whale Wars. Başında bir Kanadalı aktivisitin yer aldığı gönüllüler gurubu, Pasifik'in güneyindeki soğuk denizlerde balina avlayan Japon gemileriyle, kendi ölçeklerinde savaşıyor. Gemilere yumurta atıyorlar, ağlarını yırtıyorlar, telsiz frekanslarını bozuyorlar... Bu tür gerilla işleriyle uğraşıyorlar. Pek sonuç alamadıkları aşikar ancak küresel anlamda balina avcılığına karşı bir bilinç gelişmesine katkı yaptıkları da kabul edilmeli...

Şimdi... Çelişkiyi görebiliyor musunuz? Amerikalıların bayıla bayıla yediği konserve yengeç eti için avcılık yapan arkadaşların hayatı "Zor şartlarda balıkçılık yapan orta sınıf emekçilerin, çile ve yorgunlukla ve hatta cesaretle ördükleri hayatlarından kahramanca kesitlerin yansıtılması" olarak anlatılarak programa dönüşürken... Bütünüyle aynı işi yapan Japonlar "Balina avcısı aşağlık Japon pislikleri" olarak yorumlanarak ekrana yansıtılıyor...

Neden? Amerika yengeç yemeyi seviyor ama balina yemeyi sevmiyor diye... Yani Amerikalıların sevdiklerini onlara verirseniz kimi öldürdüğünüzün önemi yok, kahraman oluyorsunuz. Başka ülkeden birileri için bir iş yaparsanız, hele işin içine azıcık da olsa "kan" girerse barbar oluyorsunuz.

Hani okyanus ötesindeki arkadaşlarına teşekkür etmeyi çok seviyordu ya birileri... O arkadaşların meşrebi bu işte... Onların meşrebi öyle olunca bizim de peşrevimiz böyle oluyor haliyle... Ama dinleyene elbette...